Pháp luật có những đặc điểm riêng biệt như sau:
- Pháp luật mang tính quy tắc, chuẩn mực bắt buộc thực hiện.
- Nhờ vào quyền lực Nhà nước để đảm bảo thực hiện các quy tắc.
Các chủ thể trong xã hội đều bắt buộc phải thực hiện những quy định pháp luật như nhau nhờ vào các biện pháp từ giáo dục, thuyết phục đến cưỡng chế.
- Nhà nước là chủ thể duy nhất có quyền ban hành pháp luật.
Phải trải qua các quy trình, thủ tục phức tạp cùng với sự tham gia và làm việc của rất nhiều các chủ thể khác như các cá nhân, tổ chức, cơ quan nhà nước nhằm mục đích đảm bảo nội dung của các quy định pháp luật luôn có tính nhất quán, có khả năng áp dụng rộng rãi.
- Pháp luật còn có sự chặt chẽ về mặt hình thức, được thể hiện dưới dạng văn bản.
.
Pháp luật tự nhiên là hệ thống pháp luật tồn tại trong tự nhiên một cách vĩnh cửu, xuất phát từ bản lĩnh tự nhiên con người, lấy lí trí làm nền tảng, không phụ thuộc vào nhà nước, vào các điều kiện kinh tế – xã hội, thể hiện những quy tắc, tiêu chuẩn về công bằng, bác ái, lẽ phải, lương trí, tôn trọng nhân cách, phẩm giá, các quyền con người.
Thật ra, pháp luật tự nhiên là mô hình về một kiểu pháp luật có tính lí tưởng thể hiện những ý tưởng của con người đương thời, thường có lập trường đối lập với thứ pháp luật thực định. Vì vậy, trên thực tế, pháp luật tự nhiên chỉ tổn tại cái trước tác sữa các nhà tư tưởng của các thời đại. Xét theo nguồn gốc pháp luật tự nhiên, ra đời tương đối sớm, từ thời cổ đại Hi Lạp, La Mã.
Là người đầu tiên đề cập cụ thể và được xem là cha đẻ của học thuyết pháp luật tự nhiên, Aristotle quan niệm pháp luật là những quy tắc khách quan, có tính chính trực, vô tư, xuất phát từ quyền lực và phù hợp với mục đích quốc gia. Các tư tưởng triết học đã nhấn mạnh sự tương phản giữa những quy luật bất biến, vĩnh cửu, tồn tại khách quan và độc lập với các luật lệ, quy ước, tập quán được đặt ra bởi một trật tự chính trị hay một quốc gia. Là người bày tỏ và phác họa những ý tưởng sơ khởi về luật tự nhiên,Platon cho rằng, luật đến từ thần linh hoặc đến từ sự thông minh xuất chúng của một người làm luật.
